Het flamboyante CDA-kamerlid Pieter Omtzigt kan de komende dagen de piepjonge regeringscoalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie meteen al in de problemen brengen.
Volgens CDA-fractieleider Sybrand Buma heeft het Tweede Kamerlid “een fout” gemaakt in een “zaak die heel serieus is”.
“Ik wil precies weten wat er gebeurd is”, zei Buma maandag tegen media na het coalitieoverleg. De Tweede Kamerfractie van het CDA bespreekt de zaak dinsdag ook. Het is volgens Buma een zaak van het CDA en niet van de coalitie. Hij kan nog niet zeggen of er consequenties voor Omtzigt zullen zijn.
Omtzigt meldde maandagavond op Facebook dat hij zijn woordvoerderschap inzake het MH17-dossier voorlopig neerlegt:
“De zoektocht naar de waarheid en de daders is moeilijk en belangrijk en dient in de Kamer niet belast te worden met een debat over mijn handelen.
Omtzigt regisseerde optreden nepgetuige bij MH17-bijeenkomst
Omtzigt heeft eerder dit jaar een misser gemaakt tijdens een bijeenkomst op de Vrije Universiteit waar ook nabestaanden van slachtoffers van de MH17-rmap aanwezig waren.
NRC meldde dat Omtzigt een 'nepgetuige' aan het woord liet en die een door Omtzigt zelf voorgekauwde valse verklaring liet afleggen. Het gaat om een Oekraïner met vermeend pro-Russische sympathieën die in Nederland asiel had aangevraagd.
Omtzigt heeft toegegeven onzorgvuldig te hebben gehandeld en dat te betreuren. Op Twitter gaf hij aan: "In mijn gedrevenheid op dit dossier om vragen beantwoord te krijgen heb ik op deze bijeenkomst onzorgvuldig gehandeld. Dat betreur ik.''
Uit het bericht in NRC Handelsblad van zaterdag blijkt dat Omtzigt de Oekraïense man twijfel heeft laten zaaien over de vliegramp in een zaal vol nabestaanden. De krant schrijft dat op basis van geluidsopnamen en sms-verkeer waarover ze beschikt.
De Oekraïner sprak tijdens een bijeenkomst op de Vrije Universiteit in Amsterdam in mei van dit jaar een tekst uit die door Omtzigt zou zijn opgesteld. Zelf verbleef de Oekraïner tijdens de ramp elders.
Volgens het team dat strafrechtelijk onderzoek doet naar de MH17-ramp is het toestel neergehaald door een Russische Buk-raket. Maar de getuige verklaarde dat hij andere toestellen in de lucht had gezien op het moment dat de MH17 werd neergeschoten. Vanuit Rusland is gesuggereerd dat het toestel is neergehaald door een Oekraïense straaljager.
Tegen NRC heeft Omtzigt gezegd dat hem niet duidelijk was of de man in Nederland al was gehoord en of de verklaring uit Duitsland wel bij het onderzoeksteam was aangekomen. Ook zegt hij tijdens een voorgesprek niet te hebben begrepen dat de man zelf geen ooggetuige was.
Positie CDA'er Omtzigt raakt ook coalitie
De zaak kan bredere consequenties hebben, schrijft onder meer dagblad Trouw. De coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie steunt immers op een flinterdunne meerderheid van 1 zetel in de Tweede Kamer. Als de positie van Omtzigt ter discussie komt, kan dat gevolgen hebben voor de coalitiemeerderheid - althans in een scenario waarin Omtzigt uit de CDA-fractie zou stappen, maar niet zijn Kamerlidmaatschap opgeeft.
De kwestie MH17 ligt ook bijzonder gevoelig bij de VVD. Premier Mark Rutte heeft eerder, toen het CDA nog in de oppositie zat ten tijde van het kabinet Rutte II, forse aanvaringen gehad met Omtzigt, naar aanleiding van diens opstelling in het debat over toedracht van de ramp met het MH17-toestel.